Denise Eygendaal (53) stapte midden in de coronacrisis over van het Amphia Ziekenhuis en het Amsterdam UMC naar het Erasmus MC. In Breda stond ze te boek als ‘superdokter’. Een patiënt, een jonge motorrijder, liet haar naam op zijn arm tatoeëren omdat zij hem van zijn chronisch pijnlijke elleboog af hielp.
Nu kijkt ze terug op een mooi en dynamisch jaar, waarin een ‘stuwmeer’ aan orthopedische ingrepen – ontstaan in de coronacrisis – voor een grote uitdaging zorgt. Niet-spoedeisende operaties werden immers afgeblazen omdat OK-personeel moest bijspringen op de Intensive Care. Nu de coronastorm voorlopig is gaan liggen, moeten alle gecancelde operaties aan knieën, heupen, schouders, ellebogen en ruggen worden ingehaald. En nieuwe patiënten dienen zich voortdurend aan.
Witte raaf
Als enige vrouwelijke hoogleraar Orthopedische Chirurgie is Eygendaal een witte raaf. ‘Orthopedie is een relatief technisch vak. Wij zijn de ‘bouwvakkers’ van de operatiekamer, in de weer met plaatwerk, schroeven, boren en zagen en botcement. Je moet iets hebben met klussen en een beetje technisch inzicht hebben.’
En het is een fysiek ingesteld vak. Je hoeft geen krachtpatser te zijn, maar je hebt wel wat spierballen nodig, zegt ze. ‘De orthopedie is van oudsher een mannenbolwerk. Dat gold ook voor thoraxchirurgie, algemene chirurgie en urologie, maar daar is al even een kentering gaande. In de orthopedie nog niet. 90 procent van de orthopeden in de Nederlandse ziekenhuizen is man.’
Eygendaal vermoedt echter dat er genoeg vrouwen voor het vak te porren zijn. Om meisjes te voor de orthopedie lokken, staat ze twee keer per jaar voor de klas. Ze vertelt aan 5-VWO’ers van het Sint-Oelbert Gymnasium in Oosterhout hoe mooi het is om een nieuwe heup of knie te geven aan mensen die al jaren pijn hebben bij het lopen. ‘Als jonge meisjes dromen van een opleiding geneeskunde, willen ze vaak dermatoloog worden, of huisarts of kinderarts. Ook mooi, maar ik wil dat ze de orthopedie op hun netvlies krijgen.’
Toekomst
En zo heeft ze wel meer ideeën om de orthopedie voor het voetlicht te krijgen. ‘In het curriculum van de opleiding geneeskunde mag meer aandacht komen voor het bewegingsapparaat. Er zijn veel vakgebieden, zoals de huisartsgeneeskunde, bedrijfsgezondheidszorg en de traumatologie die te maken krijgen met het bewegingsapparaat. Plus: orthopedie is nu een keuze coschap. Dat zou wat mij betreft een verplicht coschap moeten zijn.’
Voor het wegwerken van het stuwmeer van mensen die op een operatie wachten, werkt Eygendaal samen met ziekenhuizen in de regio. Ziekenhuizen als het Maasstad Ziekenhuis, Franciscus Vlietland, Amphia en AdRZ kunnen zich toeleggen op ‘laag complexe’ orthopedische operaties. In de regio worden die vaak excellent uitgevoerd omdat ze er erg veel doen, vertelt ze. ‘Zo kunnen wij meer focussen op complexe ingrepen en patiënten met ingewikkelder problemen.’
Het Erasmus MC is met de komst van Eygendaal het enige academische centrum in Nederland dat zich speciaal toelegt op aandoeningen van de arm
Zo is Eygendaal zelf gespecialiseerd in bovenste lidmaatchirurgie. Lees: operaties aan de armen en dan met name de ellebogen. Want ook ellebogen vallen ten prooi aan artrose en moeten soms worden vervangen door een prothese. Bovendien komen er steeds vaker mensen in het ziekenhuis terecht met gecompliceerde verwondingen aan de elleboog, zoals na een valpartij met een elektrische fiets.
Elleboogstraat
Eygendaal heeft voor deze patiënten een ‘elleboogstraat’ ingericht. Verschillende specialisten, onder wie een orthopeed, traumachirurg, plastisch chirurg, neuroloog, revalidatie-arts, gespecialiseerde verpleegkundige en een fysiotherapeut kijken mee naar de patiënt, die dan dezelfde dag met een behandelplan weer naar huis kan. Het Erasmus MC is met de komst van Eygendaal het enige academische centrum in Nederland dat zich speciaal toelegt op aandoeningen van de arm.
Voor operaties aan de elleboog maken Eygendaal en haar collega’s gebruik van innovatieve technieken, waaraan ook ingenieurs van de TU Delft een steentje bijdragen. Vóór de operatie maken ze CT-scans van de gekwetste én de gezonde elleboog. Die worden vervolgens aan elkaar gespiegeld. Chirurgen kunnen zo goed zien wat er precies aan de gewonde elleboog schort en hoe die moet worden gerepareerd. De chirurg en de ingenieur kunnen op deze manier een operatie samen secuur voorbereiden.
Bewegen
Ten slotte is bewegen een rotsvast element in de zorg die de afdeling Orthopedie en Sportgeneeskunde aan haar patiënten levert. Na een ingreep is het zaak dat een patiënt zo snel mogelijk zijn bed uitkomt. ‘Als een patiënt zijn benen niet kan bewegen, dan krijgt hij een armfiets. Bewegen is een missie binnen ons vakgebied. Niet voor niets is ons motto ‘Wij zijn Sterk in Beweging.’
