Het gebeurt niet vaak dat een patiënt een hartstilstand krijgt na een openhartoperatie. Maar als het gebeurt, moet er snel worden gehandeld. Een virtual reality-training helpt artsen om beter voorbereid te zijn op zo’n situatie, stelt thoraxchirurg in opleiding Amir Sadeghi. Hij promoveerde op 22 september 2021 op het onderwerp virtual reality in de thoraxchirurgie.
VR-bril
Sadeghi ontwikkelde software om reanimatie na openhartchirurgie te oefenen in virtual reality (VR). Dat werkt zo: de chirurg zet een VR-bril op en belandt in een driedimensionale simulatie. Voor hem ligt de patiënt. De chirurg doorloopt met een team alle stappen van het protocol voor reanimatie na hartchirurgie.
Een proef met 30 ervaren chirurgen, verpleegkundig specialisten en onervaren artsen wees uit dat de VR-training een succes is. De deelnemers ervaarden de simulatie als realistisch en een waardevolle manier van trainen. Vanaf oktober 2021 is de VR-training een standaardonderdeel van de inwerkperiode van arts-assistenten thoraxchirurgie in het Erasmus MC.
In de VR-module doorlopen chirurgen de stappen van een reanimatie na hartoperatie.
Sedeghi ontwikkelde de VR-software samen met thoraxchirurg Edris Mahtab, student Klinische Technologie Jet Peek en partners in Macedonië DistantPoint LLC en Zan Mitrev Clinic.
Borstbeen openmaken
Voor een reanimatie van minuten tot dagen na een openhartoperatie geldt een ander protocol dan voor een ‘normale’ reanimatie. Meestal wordt de hartstilstand veroorzaakt door een ritmestoornis, bloeding, vocht rondom het hart of door een klaplong. Het borstbeen moet opnieuw worden opengemaakt om de oorzaak te vinden en te verhelpen. ‘Dit is een zeer acute situatie die lastig te trainen is. Op het moment zelf moet er snel worden gehandeld, waardoor er weinig tijd is voor training’, legt Sadeghi uit. Bovendien is zo’n reanimatie een zeldzame gebeurtenis: in Nederland gebeurt het naar schatting bij 1 tot maximaal 2 procent van de hartoperaties.
Momenteel trainen arts-assistenten en chirurgen in opleiding door protocollen te lezen en door in groepsverband fysiek te oefenen op een pop. ‘Met virtual reality hoef je geen groepssessies te organiseren, maar kun je de training meerdere keren herhalen in je eigen tijd’, aldus Sadeghi.
Operatie voorbereiden
In principe zijn de mogelijkheden van VR binnen de thoraxchirurgie eindeloos, denkt Sadeghi. ‘We werken ook aan een simulatie voor het bedienen van de hartlongmachine voor perfusionisten in opleiding.’ Ook gebruik van VR-beelden als voorbereiding op een longsparende operatie bij longkanker heeft een vlucht genomen. Binnenkort start een multicenterstudie naar de effectiviteit hiervan. Sadeghi: ‘De longchirurgen kunnen al niet meer zonder.’
Lees verder onder de foto.
Longchirurgen gebruiken virtual reality als voorbereiding op een operatie.
VR is een blijvertje
Het Thoraxcentrum van het Erasmus MC gebruikt de VR-bril ook in onderzoeksverband bij de voorbereiding van operaties van aangeboren hartafwijkingen. Daarbij wordt de CT-scan omgezet in een 3D-beeld. ‘Vooral bij kinderharten blijkt het nuttig: de chirurgen zien in virtual reality dingen die ze met CT-scans minder goed in beeld konden brengen’, aldus Sadeghi. Het enthousiasme is aanstekelijk. ‘Ik word elke week gebeld of gemaild door chirurgen of ze onze VR-ruimte mogen zien. Ik weet zeker dat virtual reality een blijvertje is in de chirurgie.’
